Hệ thống mạng wifi liên kết chúng ta với thế giới kỹ thuật số. Đằng sau sự tiện lợi và khả năng truy cập không giới hạn này, câu hỏi hệ thống mạng wifi là gì cũng như cách lắp đặt hệ thống mạng wifi rất thường gặp. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá sâu hơn về hệ thống mạng wifi không dây và những lưu ý quan trọng khi thiết kế một hệ thống mạng wifi hiệu quả và bảo mật.

1/ Hệ thống mạng wifi không dây (Wireless network) là gì?

Hệ thống mạng wifi không dây, hay còn được gọi là mạng LAN không dây (Wireless Local Area Network), là một công nghệ kết nối mạng không dây giữa các thiết bị điện tử trong một khu vực cụ thể. Thay vì sử dụng cáp mạng truyền thống, hệ thống mạng wifi sử dụng sóng radio để truyền tải dữ liệu giữa các thiết bị.

Hệ thống mạng không dây đã trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống hàng ngày, được sử dụng rộng rãi trong các tòa nhà, trường học, công viên, quán cà phê, khách sạn và nhiều địa điểm công cộng khác. Sự phát triển của công nghệ wifi đã mang lại một cách kết nối hiệu quả và linh hoạt, tạo điều kiện thuận lợi cho việc truyền tải dữ liệu và truy cập internet.

2/ Cấu tạo của một hệ thống mạng Wifi không dây gồm những thiết bị gì?

Một hệ thống mạng không dây thường bao gồm các thiết bị sau đây:

• Router: Đây là thiết bị quan trọng nhất trong hệ thống mạng wifi. Router có nhiệm vụ kết nối mạng wifi với mạng internet. Nó thu nhận tín hiệu từ nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) và phân phối nó cho các thiết bị kết nối trong mạng nội bộ. Router wifi chịu trách nhiệm điều khiển và quản lý các thiết bị kết nối, cung cấp bảo mật và quản lý băng thông.
• Access Point (AP) là thiết bị phát sóng wifi, còn được gọi là điểm truy cập. Access Point nhận tín hiệu từ router và phát sóng wifi trong một khu vực cụ thể. Nó cho phép các thiết bị khác kết nối và truy cập vào mạng wifi. Trong các mạng lớn, có thể có nhiều Access Point được triển khai để mở rộng vùng phủ sóng wifi.
• Thiết bị kết nối: Đây là các thiết bị như máy tính, điện thoại di động, máy tính bảng, máy in, camera IP và các thiết bị thông minh khác có khả năng kết nối với mạng wifi. Chúng sử dụng card mạng không dây để nhận sóng wifi từ Access Point và gửi/nhận dữ liệu trong mạng.
• Anten: Anten là một phần quan trọng của hệ thống mạng wifi. Nó giúp tăng cường tín hiệu sóng wifi và mở rộng phạm vi phủ sóng. Antena có thể được tích hợp sẵn trong router hoặc Access Point, hoặc có thể được sử dụng riêng lẻ và gắn nối với thiết bị.
• Cáp mạng: Mặc dù mạng wifi không dây loại bỏ cần thiết dùng cáp mạng truyền thống, nhưng cáp mạng vẫn cần thiết cho việc kết nối các thiết bị như router và Access Point với mạng nội bộ hoặc mạng internet.
• Thiết bị điều khiển: Đối với các hệ thống mạng wifi lớn, có thể sử dụng các thiết bị điều khiển như bộ điều khiển trung tâm (controller) để quản lý và điều khiển các Access Point và các tính năng mạng khác.

Cấu tạo của hệ thống mạng wifi không dây có thể thay đổi tùy thuộc vào quy cách triển khai và quy mô của mạng. Tuy nhiên, những thiết bị như router, Access Point, thiết bị kết nối và anten là những thành phần chính của một hệ thống mạng wifi không dây.

3/ Ưu nhược điểm của mạng wifi không dây so với mạng có dây

Ngoài hệ thống mạng wifi là gì, những ưu nhược điểm của mạng không dây cũng được nhiều người quan tâm. Nhìn chung, mạng wifi không dây và mạng có dây đều có ưu nhược điểm riêng. Dưới đây là một số ưu nhược điểm của mạng wifi không dây so với mạng có dây:

3.1/ Ưu điểm của mạng wifi không dây

• Linh hoạt và di động: Mạng wifi không dây cho phép người dùng di chuyển và truy cập internet từ nhiều vị trí khác nhau trong phạm vi sóng wifi mà không cần dây cáp. Điều này mang lại sự linh hoạt và tiện lợi, đặc biệt trong các môi trường di động như văn phòng, quán cà phê hoặc các công cộng.
• Dễ dàng cài đặt và sử dụng: Thiết lập mạng wifi không dây thường dễ dàng hơn so với việc kéo dây và cài đặt mạng có dây. Người dùng chỉ cần kết nối thiết bị vào mạng wifi đã có sẵn và bắt đầu sử dụng.
• Phạm vi phủ sóng rộng: Mạng wifi không dây có thể mở rộng phạm vi sóng wifi thông qua việc sử dụng các Access Point hoặc bộ mở rộng sóng wifi (wifi extender). Điều này cho phép tăng cường phạm vi phủ sóng wifi và tiện ích trong các khu vực lớn hoặc có nhiều tòa nhà.

3.2/ Nhược điểm của mạng wifi không dây

• Sự can thiệp từ môi trường: Mạng wifi không dây có thể bị ảnh hưởng bởi các tác động từ môi trường xung quanh như tường, cửa, vật liệu xây dựng, thiết bị điện tử khác và tần số sóng radio từ các nguồn khác. Điều này có thể làm giảm chất lượng tín hiệu và hiệu suất kết nối.
• Bảo mật yếu hơn: Mạng wifi không dây có nguy cơ bảo mật cao hơn so với mạng có dây. Tín hiệu sóng wifi có thể bị nghe trộm hoặc xâm nhập từ người lạ. Điều này yêu cầu người dùng áp dụng các biện pháp bảo mật như sử dụng mật khẩu mạng, mã hóa dữ liệu và cập nhật phần mềm bảo mật thường xuyên.

4/ Những hệ thống mạng Wifi phổ biến hiện nay

4.1/ Hệ thống wifi truyền thống

Đây là hệ thống wifi đơn giản, sử dụng một Access Point duy nhất để phát sóng wifi trong một khu vực nhất định. Thích hợp cho các môi trường nhỏ, ví dụ như gia đình, văn phòng nhỏ hoặc quán cà phê nhỏ.

4.2/ Hệ thống wifi mesh

Hệ thống wifi mesh sử dụng nhiều điểm truy cập (Access Point) hoạt động cùng nhau để mở rộng phạm vi sóng wifi và cải thiện khả năng kết nối. Các điểm truy cập kết nối với nhau thông qua mạng mesh, tạo một mạng wifi liền mạch. Hệ thống wifi mesh thích hợp cho các môi trường lớn hoặc có nhiều tầng, nơi sóng wifi không thể phủ toàn bộ một cách hiệu quả bằng một Access Point duy nhất.

4.3/ Hệ thống wifi marketing

Hệ thống wifi marketing kết hợp giữa việc cung cấp dịch vụ wifi và marketing. Người dùng truy cập vào mạng wifi bằng cách cung cấp thông tin cá nhân hoặc qua xác thực xã hội và sau đó nhận được các thông điệp tiếp thị hoặc quảng cáo từ chủ sở hữu mạng wifi. Hệ thống wifi marketing thường được sử dụng trong các môi trường thương mại, như cửa hàng, nhà hàng hoặc trung tâm thương mại.

4.4/ Hệ thống wifi roaming – chuyển vùng

Hệ thống wifi roaming cho phép các thiết bị di động tự động chuyển đổi giữa các điểm truy cập wifi mà không bị gián đoạn kết nối. Điều này đảm bảo rằng người dùng có thể duy trì kết nối ổn định và liên tục khi di chuyển trong khu vực phủ sóng wifi. Hệ thống wifi roaming thích hợp cho các môi trường đòi hỏi di chuyển nhanh, như sân bay, khách sạn hoặc trung tâm thương mại.

5/ Tìm hiểu các chuẩn kết nối Wifi hiện nay

Hiện nay, có một số chuẩn kết nối wifi phổ biến được sử dụng trên các thiết bị và hệ thống mạng. Dưới đây là một số chuẩn kết nối wifi tiêu biểu:

• IEEE 802.11b/g/n: Đây là chuẩn kết nối wifi phổ biến và rất phổ biến trong các thiết bị điện tử tiêu dùng. Chuẩn này hoạt động trên băng tần 2.4 GHz và cung cấp tốc độ truyền dữ liệu lên đến 54 Mbps (802.11g). Chuẩn 802.11n cải tiến thêm với tốc độ truyền dữ liệu lên đến 300 Mbps và hỗ trợ công nghệ MIMO (Multiple Input Multiple Output) để cải thiện hiệu suất và phạm vi sóng.
• IEEE 802.11a/ac hay chuẩn kết nối Wifi 5: Chuẩn này hoạt động trên băng tần 5 GHz và cung cấp tốc độ truyền dữ liệu cao hơn so với chuẩn 802.11b/g/n. Chuẩn 802.11a đạt tốc độ lên đến 54 Mbps, trong khi chuẩn 802.11ac (còn gọi là Wi-Fi 5) có thể đạt tốc độ truyền dữ liệu đáng kể lên đến hàng trăm Mbps hoặc thậm chí là hàng trăm Gbps với công nghệ MIMO và băng thông rộng hơn.
• IEEE 802.11ax hay chuẩn kết nối Wifi 6: Đây là chuẩn kết nối wifi mới nhất, mang lại tốc độ truyền dữ liệu nhanh hơn, khả năng xử lý tốt hơn và hiệu suất tăng lên đáng kể. Chuẩn 802.11ax hỗ trợ công nghệ OFDMA (Orthogonal Frequency Division Multiple Access) và MU-MIMO (Multi-User Multiple Input Multiple Output), giúp tăng khả năng đồng thời kết nối nhiều thiết bị và cải thiện hiệu suất mạng trong môi trường tải cao.

Mỗi chuẩn kết nối wifi có tính năng và hiệu suất khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu và thiết bị được sử dụng.

6/ Những lưu ý để thiết kế hệ thống mạng wifi để có đường truyền ổn định

Để thiết kế hệ thống mạng wifi để có đường truyền ổn định, dưới đây là một số lưu ý quan trọng:

• Xác định phạm vi phủ sóng: Xác định vùng phủ sóng wifi cần thiết để đảm bảo rằng tín hiệu wifi đạt được đến các khu vực quan trọng và người dùng không gặp phải sự gián đoạn trong kết nối. Điều này bao gồm xác định số lượng và vị trí các điểm truy cập wifi.
• Cân nhắc công suất sóng: Điều chỉnh công suất phát sóng wifi của các thiết bị để đảm bảo rằng sóng không quá mạnh hoặc quá yếu. Một công suất sóng quá mạnh có thể gây nhiễu và gây xung đột, trong khi một công suất sóng quá yếu có thể làm giảm phạm vi phủ sóng và hiệu suất kết nối.
• Tối ưu hóa băng thông: Quản lý băng thông wifi một cách cẩn thận để đảm bảo rằng người dùng không gặp phải tình trạng chậm chạp hoặc giật lag. Xác định ưu tiên băng thông cho các ứng dụng và dịch vụ quan trọng và đảm bảo rằng băng thông đủ để đáp ứng yêu cầu của người dùng.
• Cập nhật phần mềm: Đảm bảo rằng các thiết bị và phần mềm của hệ thống mạng wifi được cập nhật đầy đủ và đúng đắn. Các bản cập nhật thường cung cấp các bản vá lỗi, tăng cường tính năng và cải thiện hiệu suất của hệ thống.
• Định vị thiết bị: Xác định vị trí lý tưởng để đặt router và Access Point, đảm bảo rằng chúng được đặt ở vị trí trung tâm và có một khoảng cách phù hợp để tối ưu hóa phạm vi phủ sóng. Tránh đặt chúng gần các nguồn nhiễu như điện thoại không dây, lò vi sóng, tường dày, và các thiết bị điện tử khác có thể gây nhiễu sóng wifi.
• Đánh giá và quản lý tương tác sóng: Đảm bảo không có xung đột sóng giữa các điểm truy cập wifi trong một khu vực overlap. Thực hiện đánh giá và quản lý tương tác sóng để đảm bảo rằng các điểm truy cập không gây can thiệp lẫn nhau và tạo ra một môi trường truyền dữ liệu ổn định.

Việc thiết kế một hệ thống mạng wifi để có đường truyền ổn định đòi hỏi sự cân nhắc và chú ý đến nhiều yếu tố khác nhau. Từ việc xác định nhu cầu và yêu cầu, lựa chọn thiết bị phù hợp, định vị và cấu hình chúng, đến việc quản lý tương tác sóng và tối ưu hóa băng thông, tất cả đều đóng góp vào việc đảm bảo một mạng wifi ổn định và hiệu quả.

7/ Các bước lắp đặt hệ thống mạng wifi

Dưới đây là các bước cơ bản để lắp đặt hệ thống mạng wifi:

• Xác định nhu cầu và yêu cầu: Đầu tiên, xác định mục tiêu và yêu cầu của hệ thống mạng wifi, bao gồm phạm vi phủ sóng, số lượng thiết bị kết nối, băng thông yêu cầu và yêu cầu bảo mật. Điều này sẽ giúp xác định cấu hình phù hợp và thiết kế mạng wifi.
• Cấu hình mạng wifi: Sử dụng giao diện quản trị của router hoặc Access Point để cấu hình mạng wifi. Đặt tên mạng (SSID), thiết lập mật khẩu, xác định các thiết lập bảo mật như mã hóa dữ liệu và giới hạn truy cập. Đảm bảo rằng cấu hình đáp ứng được yêu cầu bảo mật và cung cấp hiệu suất tối ưu.
• Kiểm tra và điều chỉnh: Sau khi cài đặt, thực hiện kiểm tra mạng wifi để đảm bảo rằng sóng wifi phủ đầy đủ và kết nối ổn định. Điều chỉnh vị trí và cấu hình thiết bị nếu cần thiết để cải thiện hiệu suất và khả năng phủ sóng.
• Bảo mật mạng wifi: Áp dụng các biện pháp bảo mật như sử dụng mật khẩu mạng mạnh, kích hoạt mã hóa dữ liệu và cập nhật phần mềm bảo mật thường xuyên. Điều này giúp bảo vệ mạng wifi khỏi các mối đe dọa bảo mật và truy cập trái phép.
• Lựa chọn thiết bị: Dựa trên yêu cầu và nhu cầu, chọn các thiết bị phù hợp như router, Access Point, anten và cáp mạng. Đảm bảo rằng các thiết bị được lựa chọn tương thích với nhau và đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật.
• Xác định vị trí và cài đặt thiết bị: Xác định vị trí lý tưởng cho các thiết bị như router và Access Point để đảm bảo phủ sóng wifi tối ưu và tránh sự can thiệp. Cài đặt thiết bị theo hướng dẫn của nhà sản xuất, đảm bảo rằng chúng được cấu hình đúng và kết nối mạng một cách chính xác.

Lưu ý rằng quá trình lắp đặt hệ thống mạng wifi có thể phức tạp hơn và yêu cầu kiến thức kỹ thuật. Trong trường hợp không có kỹ năng và kiến thức cần thiết, nên tìm sự hỗ trợ từ các chuyên gia hoặc nhà cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp để đảm bảo lắp đặt và cấu hình mạng wifi một cách đúng đắn.

>>> Tham khảo thêm:

• Giải pháp mạng wifi cho doanh nghiệp an toàn, tiết kiệm
• Hệ thống mạng nội bộ là gì? Những quy tắc bảo mật hệ thống mạng nội bộ doanh nghiệp
• Bộ định tuyến Router là gì? Những lưu ý khi chọn mua Router
• Hệ thống mạng máy tính là gì? Vì sao cần xây dựng mạng máy tính?