Bộ lưu điện UPS hoạt động tốt sẽ giúp bảo vệ các thiết bị tải quan trọng khỏi sự cố lưới điện. Ngoài ra việc này còn giúp tăng tuổi thọ, giảm chi phí bảo dưỡng bảo trì cho UPS nói riêng và hệ thống điện nói chung. Trong bài viết này VTech sẽ hướng dẫn sử dụng bộ lưu điện chi tiết và các lưu ý lắp đặt bộ lưu điện để tăng hiệu suất, tuổi thọ cho thiết bị.

1/ Mô hình lắp đặt hệ thống UPS

Bộ lưu điện UPS (Uninterruptible Power Supply) được lắp đặt cho các hệ thống điện với vai trò cung cấp nguồn diện dự phòng cho thiết bị tải trong trường hợp lưới điện gặp sự cố. Ngoài ra UPS cũng bảo vệ và đảm bảo hoạt động ổn định của thiết bị điện trong các trường hợp điện lưới bất thường như: tăng áp, giảm áp, cháy, chập mạch,…

Hệ thống UPS được lắp đặt trực tiếp vào hệ thống điện, kết nối với nguồn điện và các thiết bị tải quan trọng cần bảo vệ. Mỗi UPS đều có công suất riêng, phù hợp với các hệ thống điện và thiết bị ngoại vi khác nhau.

Trên đây là mô hình lắp đặt bộ lưu điện cơ bản cho một hệ thống điện văn phòng hoặc nhà ở. Hệ thống lưu điện gồm nhiều thành phần nhưng thường được gắn gọn trong một thiết bị. Cụ thể gồm:

• Bình ắc quy: có vai trò lưu trữ điện năng.
• Bộ chỉnh lưu: Có vai trò chuyển dòng điện xoay chiều thành 1 chiều, nạp điện cho ắc quy.
• Bộ nghịch lưu: Có vai trò chuyển dòng điện 1 chiều thành xoay chiều, cung cấp điện từ ắc quy ra hệ thống.
• Bộ sạc: Vai trò sạc điện cho ắc quy.

2/ Những lưu ý khi lắp đặt bộ lưu điện UPS

Để lắp đặt bộ lưu điện UPS sử dụng hiệu quả, an toàn và ổn định lâu dài trong nhà hoặc văn phòng, bạn cần lưu ý một số điều sau đây:

2.1/ Lưu ý vị trí lắp đặt bộ lưu điện

Lắp đặt UPS cần đặc biệt lưu ý về vị trí đặt thiết bị là cố định, điều kiện môi trường phù hợp và dễ thao tác sử dụng.

• Đặt UPS ở vị trí thông thoáng, không có ánh nắng chiếu trực tiếp (kể cả buổi sáng và buổi chiều). Ngoài ra cần tránh nơi ẩm thấp, nhiều bụi bẩn hóa chất.
• UPS là thiết bị tỏa nhiệt tương đối, do đó không đặt bộ lưu điện sát với các thiết bị điện khác hoặc giấy tờ, vật dụng,… Khoảng cách tối thiểu giữa UPS và các thiết bị khác để máy hoạt động và thoát nhiệt tốt là 45cm.
• Đặt bộ lưu điện trên mặt phẳng, thiết bị đứng thẳng với quạt gió ở phía sau, các nút bấm ở phía trước giúp thao tác dễ dàng.
• Không đặt UPS quá sát tường, quạt gió sẽ không thông khí tốt khiến bộ lưu điện nhanh nóng, giảm hiệu suất.
• Tháo tất cả bọc của bộ lưu điện (thường có khi mua mới) khi sử dụng để đảm bảo thông khí.

2.2/ Lưu ý về môi trường hoạt động của bộ lưu điện

Bộ lưu điện sẽ có tuổi thọ lớn nhất, ắc quy sử dụng bền nhất khi hoạt động trong môi trường phù hợp. Tốt nhất là môi trường thông thoáng, sạch sẽ, nhiệt độ duy trì ổn định từ 20 – 25 độ C. Thiết bị sẽ nhanh hỏng, nhanh xuống cấp hơn nếu hoạt động trong các môi trường:

• Môi trường ẩm ướt, có rò rỉ nước xung quanh hoặc không thông thoáng, độ ẩm cao.
• Môi trường quá nóng khiến thiết bị UPS không thoát được nhiệt, ngược lại khiến thiết bị nóng hơn.
• Môi trường nhiều bụi bẩn ảnh hưởng đến hoạt động của quạt làm mát, ngoài ra bụi bẩn có thể bị hút vào thiết bị ảnh hưởng đến các main mạch.

2.3/ Lưu ý về thiết bị tải kết nối

UPS là thiết bị an toàn giúp bảo vệ các thiết bị tải trong hệ thống khi xảy ra sự cố điện lưới. Tuy nhiên dung lượng ắc quy có giới hạn. Hướng dẫn sử dụng UPS là chỉ nên kết nối ắc quy với các thiết bị tải thực sự cần thiết và có công suất phù hợp. Ví dụ như máy tính, hệ thống chiếu sáng cơ bản, thiết bị y tế, thiết bị nhạy cảm với nguồn điện,…

Tùy theo dung lượng ắc quy và công suất tải mà thời gian lưu điện của UPS sẽ khác nhau. Thông thường thời gian lưu điện không quá lâu, chỉ đủ để khởi động nguồn phụ, máy phát điện hoặc sao lưu dữ liệu, tắt thiết bị đúng cách.

>>> Xem thêm: Kinh nghiệm để chọn mua bộ lưu điện UPS phù hợp

3/ Hướng dẫn sử dụng và bảo quản UPS bộ lưu điện như thế nào để tăng tuổi thọ của chúng

Việc sử dụng, bảo quản UPS đúng cách cũng là yếu tố quan trọng giúp tăng hiệu suất hoạt động và tăng tuổi thọ cho thiết bị. Cụ thể bạn cần lưu ý những điều sau đây:

3.1/ Bật UPS đúng cách

UPS bình thường sẽ hoạt động ở chế độ sử dụng nguồn điện. Việc bật tắt chế độ làm việc by-pass sẽ sử dụng phần mềm Win Power. Sau khi lắp bộ lưu điện vào hệ thống, bật thiết bị làm việc ở chế độ sử dụng nguồn điện như sau:

• Ấn nút Power On, giữ trong 3 giây để thiết bị khởi động.
• Đèn báo nguồn điện vào thiết bị sáng, các đèn báo kiểm tra từ 1 – 6 lần lượt bật tắt thể hiện quy trình kiểm tra thiết bị.
• Nếu kiểm tra thấy bình thường, đèn bộ chuyển đổi sẽ bật lên, UPS hoạt động.
• Nếu kết quả kiểm tra bất thường, đèn báo kiểm tra sẽ nhấp nháy. Khi đó thiết bị có thể gặp lỗi không thể hoạt động được và cần xử lý.

Khi gặp sự cố nguồn điện hoặc dòng điện cấp bất thường, bộ lưu điện UPS sẽ tự động chuyển sang chế độ làm việc ắc quy. Dòng điện sẽ lấy từ ắc quy cung cấp ra hệ thống, bạn sẽ thấy đèn báo hiệu ắc quy sáng thay thế cho đèn báo hiệu điện nguồn.

3.2/ Tắt bộ lưu điện đúng cách

Khi cần sửa chữa hoặc vệ sinh, cần tắt bộ lưu điện UPS đúng cách trước khi ngắt kết nối với nguồn điện. Các bước tắt bộ lưu điện ở cả chế độ hoạt động với điện nguồn và ắc quy như sau:

• Ấn giữ nút Power Off trong 3 giây.
• Trước khi tắt UPS sẽ tự động kiểm tra, thể hiện bằng các đèn báo từ 1 – 6 lần lượt sáng và tắt theo thứ tự.
• Sau khi kiểm tra bộ lưu điện sẽ tự tắt.

Bộ lưu điện đã tắt hoàn toàn khi không có đèn báo nào sáng, ngoài ra ở ổ cắm đầu ra cũng không còn điện áp. Lúc này bạn có thể tháo các dây kết nối để lấy bộ lưu điện ra xử lý.

3.3/ Xả nạp ắc quy định kỳ

Ắc quy có vai trò trữ điện cung cấp điện năng cho bộ lưu điện, do đó với cả UPS đang hoạt động hay lưu kho đều phải xả nạp ắc quy định kỳ. Cách sử dụng bộ lưu điện như vậy mới có thể đảm bảo kéo dài tuổi thọ của ắc quy.

Với bộ lưu điện làm việc trong môi trường điều hòa (nhiệt độ ổn định ừ 20 – 25 độ C) thì nên xả nạp ắc quy mỗi 6 tháng. Với UPS làm việc trong môi trường không có điều hòa (nhiệt độ trên 30 độ C) thì cần thực hiện việc này mỗi 3 tháng.

Các bước xả nạp ắc quy thực hiện như sau:

• Ngắt ổ cắm điện kết nối UPS với nguồn điện lưới.
• Bật bộ lưu điện làm việc ở chế độ ắc quy, chờ tự xả cho đến khi còn khoảng 50% dung lượng.
• Cắm lại kết nối UPS với nguồn điện lưới, sạc lại cho ắc quy ít nhất 8 giờ.

3.4/ Tránh xả ắc quy quá kiệt

Khi điện lưới gặp sự cố bộ lưu điện chuyển sang chế độ làm việc ắc quy, điện sẽ lấy từ ắc quy cung cấp cho thiết bị tải. Lưu ý không nên để xả ắc quy quá lâu hoặc quá kiệt (dưới 15% dung lượng ắc quy hoặc theo khuyến cáo của nhà sản xuất). Cách sử dụng bộ lưu điện UPS này là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến thiết bị nhanh hỏng.

3.5/ Kết nối tải có công suất phù hợp với UPS

Cách sử dụng UPS để tăng tuổi thọ cho bộ lưu điện nói chung và ắc quy nói riêng thì cần phải tuân thủ nguyên tắc sử dụng đúng loại tải và công suất tải an toàn. Cụ thể thiết bị tải kết nối với UPS chỉ có công suất tối đa nhỏ hơn 70% công suất của UPS. Ngoài ra chỉ kết nối thiết bị tải khi bộ lưu điện đã hoạt động ổn định.

Thực hiện tốt việc lắp đặt và sử dụng bộ lưu điện như trên sẽ giúp tăng hiệu suất làm việc và tăng tuổi thọ cho thiết bị nói chung cũng như hệ thống điện nói riêng. Hy vọng bài viết trên sẽ giúp bạn đọc biết lắp đặt, sử dụng bộ lưu điện như thế nào đúng cách. Nếu cần tư vấn thêm hãy liên hệ với VTech nhé.

Tham khảo thêm:

• Ưu và nhược điểm của bộ lưu điện Online
• Ưu và nhược điểm của bộ lưu điện Offline
• Ưu và nhược điểm của bộ lưu điện Line Interactive